آریتمی یک اصطلاح پزشکی است که برای توصیف ضربان قلب نامنظم به کار می رود. اگر دچار آریتمی شده اید ممکن است حس کنید که ضربان قلب شما سریع تر یا کندتر از حد طبیعی آن می زند.
البته شرایط مختلفی وجود دارد که باعث آریتمی های قلبی و ضربان غیر طبیعی قلب می شود و درمان نیز به علت آن بستگی دارد.
اگر احساس می کنید قلبتان تند می‌زند، اگر احساس سرگیجه یا سبکی سر دارید یا درد قفسه سینه دارید، حتماً با یک متخصص قلب در اصفهان صحبت کنید. در مواردی پزشک برای تشخیص علت از آنژیوگرافی قلب از دست یا پا استفاده می کند.
در ادامه در خصوص آریتمی های خطرناک قلبی و اهمیت آنها بیشتر توضیح می دهیم.
منظور از آریتمی های خطرناک قلبی چیست؟
به طور کلی آریتمی های قلبی یا دیس ریتمی های قلبی به ضربان قلب نامنظم یا غیر طبیعی اشاره دارد. آریتمی های قلبی زمانی رخ می دهند که سیگنال های الکتریکی هماهنگ کننده ضربان قلب به درستی کار نکنند.
سیگنال دهی معیوب باعث می شود که ضربان قلب خیلی سریع (تاکی کاردی)، خیلی کند (برادی کاردی) یا نامنظم باشد.
برخی آریتمی های قلبی می توانند بی ضرر باشند. به عبارت دیگر گاهی اوقات طبیعی است که یک فرد ضربان قلب سریع یا کند داشته باشد. مثلا ضربان قلب می تواند بر اثر ورزش افزایش یافته یا در طول خواب کند شود.
با این حال، آریتمی های خطرناک قلبی دارای علائم و نشانه های آزار دهنده ای هستند که گاهی اوقات جان انسان را به خطر می اندازد.
علاوه بر این آریتمی های خطرناک قلبی اغلب در اثر مشکلات قلبی خطرناک تشدید می شوند، بنابراین باید برای تشخیص علت و درمان آن حتما به یک متخصص قلب در اصفهان مراجعه کرد.
درمان آریتمی قلبی شامل تجویز دارو، روش های کاتتر از طریق آنژیوگرافی قلب از دست و پا و کاشت دستگاه است. همچنین گاهی اوقات به جراحی برای کنترل یا از بین بردن ضربان قلب سریع، آهسته یا نامنظم نیاز خواهد بود.
به طور کلی پیروی از یک سبک زندگی سالم می تواند به جلوگیری از آسیب های قلبی و ایجاد آریتمی های قلبی خاص کمک کند. بنابراین در وهله اول همیشه پیشگیری توصیه می شود.
انواع آریتمی قلبی چیست؟
آریتمی های قلبی بر اساس سرعت ضربان قلب به دو گروه اصلی تاکی کاردی و برادی کاردی تقسیم می شوند:
- تاکی کاردی به ضربان قلب تند اشاره دارد. یعنی ضربان قلب شما در حالت عادی بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه است.
- برادی کاردی به ضربان قلب آهسته اشاره دارد. یعنی ضربان قلب شما در حالت عادی کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه است.
هر کدام از انواع آریتمی های قلبی زیر گروه های خاص خود را دارند که برخی از آنها می توانند خطرناک تر باشند و باید جدی گرفته شوند. در اینجا به معرفی آن ها می پردازیم:
ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
تاکی کاردی بطنی (V-tach)، در این نوع آریتمی قلبی ضربان قلب سریع اجازه نمی دهد بطن ها به درستی از خون پر شوند.
در نتیجه قلب نمی تواند خون کافی را به بدن پمپاژ کند. تاکی کاردی بطنی ممکن است در افرادی که قلب سالمی دارند مشکلات جدی ایجاد نکند. اما در افراد مبتلا به بیماری قلبی، خطرناک است و باید حتما به پزشک متخصص قلب در اصفهان مراجعه شود.
فیبریلاسیون بطنی (V-fib)
فیبریلاسیون بطنی نوعی از آریتمی های خطرناک قلبی است و زمانی رخ می دهد که سیگنال‌های الکتریکی سریع و پر هرج و مرج باعث می شوند حفره های پایینی قلب (بطن ها) به جای تماس هماهنگی که خون را به بقیه بدن پمپاژ می‌کنند، بلرزند.
این مشکل جدی در صورتی که ریتم طبیعی قلب در عرض چند دقیقه بازیابی نشود حتی می تواند منجر به مرگ شود. اکثر افرادی که به V-fib دچار هستند یک بیماری قلبی زمینه ای دارند یا ضربه های جدی را تجربه کرده اند.
سندرم QT طولانی
سندرم QT طولانی یک آریتمی نیست، اما می تواند فرد را مستعد ابتلا به آن کند. این اصلاح به یک اختلال در ریتم قلب اشاره دارد که به طور بالقوه می‌تواند منجر به ضربان قلب سریع شود. این ضربان سریع قلب می تواند موجب تشنج شخص شود و حتی می تواند به مرگ ناگهانی منجر شود.
فیبریلاسیون دهلیزی AFib))
سیگنال دهی بی نظم قلب باعث ضربان قلب سریع و نا هماهنگ می شود. این وضعیت ممکن است موقتی باشد، اما برخی از دوره های A-fib ممکن است متوقف نشوند مگر اینکه درمان شوند. A-fib با عوارض جدی مانند سکته مغزی همراه است.
مطلب پیشنهادی: فیبریلاسیون دهلیزی چیست ؟
فلاتر دهلیزی
فلوتر دهلیزی شبیه A-fib است، اما ضربان قلب منظم تر است. فلوتر دهلیزی نیز با سکته مغزی مرتبط است.
تاکی کاردی فوق بطنی پاروکسیسمال (PSVT)
تاکی کاردی فوق بطنی یا تندتپشی فوق بطنی نوعی ریتم غیر طبیعی قلب یا آریتمی است است که باعث ایجاد دوره هایی از ضربان قلب منظم اما سریع می شود که به طور ناگهانی شروع و پایان می یابد.
تاکی کاردی بازگشتی گره (AVNRT)
این مورد شایع ترین نوع تاکی کاردی فوق بطنی است. افراد مبتلا به AVNRT به دوره هایی از ضربان قلب نامنظم سریع (بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه) مبتلا هستند که اغلب به طور ناگهانی شروع و پایان می یابد.
مواردی مانند مصرف کافئین، تنباکو، الکل، ورزش شدید و یا استرس عاطفی ممکن است فرکانس PAC و PVC و در نتیجه فرکانس AVNRT را افزایش دهند.
ضربانات زودرس قلب
ضربان های زودرس قلبی در اثر (انقباضات زودرس دهلیزی) یا (انقباضات زودرس بطن) رخ می دهند. در ضربان زودرس قلبی مثلاً احساس می شود که قلب یک یا دو ضربان را از دست داده است. البته معمولاً نگران کننده نیست و به ندرت نشان دهنده ی یک بیماری جدی و خطرناک است.
با این حال، ضربان زودرس قلب می تواند باعث ایجاد آریتمی های قلبی طولانی مدت، به ویژه در افراد مبتلا به بیماری های قلبی شود. گاهی اوقات نیز، ضربانات زودرس بسیار مکرر که چندین سال طول می کشند می توانند منجر به ضعیف شدن قلب شوند.
این نوع از آریتمی های قلبی هم ممکن است در زمان استراحت رخ دهد و هم ناشی از استرس، ورزش شدید یا محرک هایی مانند کافئین یا نیکوتین باشد.
انواع آریتمی های قلبی ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. یک متخصص قلب در اصفهان هنگام معاینه شما می تواند متوجه ضربان نامنظم قلبتان شود.
ضربان قلب آهسته (برادی کاردی)
برخی اوقات نیز انواع بیماری های قلبی یا حتی مصرف برخی داروها باعث می شود تا قلب به برادی کاردی دچار شود که اغلب با بیماری های زیر بروز می کند:
اختلال در عملکرد گره سینوسی:
اختلال در عملکرد گره سینوسی یا سندرم سینوس بیمار sick sinus syndrome)) می تواند ناشی از زخم در نزدیکی گره سینوسی باشد که باعث کند شدن، مختل یا مسدود کردن حرکت تکانه ها می شود. سندرم سینوس بیمار بیشتر در میان افراد مسن دیده می شود.
بلوک قلبی:
بلوک قلبی می تواند باعث کند شدن یا توقف سیگنال هایی شود که ضربان قلب را تحریک می کنند. برخی از بلوک ها ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکنند و برخی دیگر ممکن است باعث رد شدن ضربان یا برادی کاردی شوند.
علائم آریتمی های قلبی چیست؟
آریتمی های خطرناک قلبی ممکن است “بی صدا” باشند و هیچ علامت خاصی ایجاد نکنند. یک متخصص قلب در اصفهان می تواند با گرفتن نبض، گوش دادن به صدای قلب شما یا انجام آزمایش های تشخیصی از جمله آنژیوگرافی قلب از دست، علت ضربان قلب نامنظم شما را در طول معاینه پیدا کند.
همچنین در صورت بروز علائم ممکن است این موارد را احساس کنید:
- تپش قلب یا بال زدن قلب
- کاهش فشار خون
- ضربان تند قلب (تاکی کاردی)
- ضربان قلب آهسته (برادی کاردی)
- تنگی نفس
- ناراحتی و درد در قفسه سینه
- ضعیف شدن عضله قلب
- علائم دیگر نیز شامل موارد زیر است:
- اضطراب
- خستگی زیاد
- احساس سبکی سر یا سرگیجه
- تعریق
- غش کردن (سنکوپ) یا حالتی نزدیک به غش
- چه چیزی باعث آریتمی های قلبی یا آریتمی های خطرناک قلبی می شود؟
- آریتمی می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- بیماری عروق کرونر قلب
- بافت تحریک پذیر در قلب (به دلایل ژنتیکی یا اکتسابی)
- فشار خون بالا
- تغییرات در عضله قلب (کاردیومیوپاتی)
- اختلالات دریچه
- عدم تعادل الکترولیت در خون شما، (مانند عدم تعادل سدیم یا پتاسیم)
- آسیب ناشی از حمله قلبی
- روند بهبودی پس از جراحی قلب
- سایر شرایط پزشکی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر احساس می‌کنید قلبتان خیلی سریع یا خیلی آهسته می‌تپد، یا در حال بال زدن است، حتما به یک متخصص قلب در اصفهان مراجعه کنید.
اگر تنگی نفس، ضعف، سرگیجه، سبکی سر، غش یا حالی نزدیک به غش، و درد یا ناراحتی قفسه سینه را تجربه کرده اید باید فوراً به دنبال کمک پزشکی و تماس با اورژانس باشید.
شما باید آریتمی های خطرناک قلبی را بسیار جدی بگیرید. برای مثال فیبریلاسیون بطنی نوعی از آریتمی های خطرناک قلبی است که می تواند باعث کاهش شدید فشار خون شود.
این نوع آریتمی حتی می تواند در عرض چند ثانیه تنفس و نبض فرد را متوقف کند. بنابراین حتما علائم را جدی گرفته و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
چگونه آریتمی تشخیص داده می شود؟
اگر علائم آریتمی دارید، باید در اسرع وقت از یک متخصص قلب و عروق وقت بگیرید. دکتر مصطفی حکمت متخصص قلب در اصفهان از تست های تشخیصی مختلفی برای کمک به تایید وجود آریتمی و نشان دادن علل آن استفاده می کند. برخی از آنها عبارتند از:
- الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب
- اکوکاردیوگرام یا اکو قلب
- تست استرس
- آنژیوگرافی قلب از دست یا پا
